مولی امیرالمؤمنین علی علیه السلام:
مَن لَم یَتَعَلَّم فِی الصِّغَرِ لَم یَتَقَدَّم فِی الکِبَرِ1
مَن سَألَ فی صِغَرِهِ أجابَ فی کِبَرِهِ.2
مُروا أولادَکُم بِطَلَبِ العِلمِ.3
کسى که در کودکى نیاموزد، در بزرگسالى پیش نمىافتد.
و
هر کس در خردسالى بپرسد، در بزرگسالى پاسخ مىدهد.
و
فرزندانتان را به آموختن دانش، امر کنید.
منابع:
1. غرر الحکم (تمیمی آمدی): ج۱، ص۶۴۹
2. غرر الحکم (تمیمی آمدی): ج۱، ص۶۰۶
3. کنز العمّال (متقی هندی): ج۱۶، ص ۵۸۴
قابل توجه همه، به ویژه همسران و والدینِ دارای فرزندِ در سن بلوغ:
مولی امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیهما السلام:
لا مَحَبّةَ مَع کَثرَةِ مِراءٍ.
با وجود مجادلهی زیاد، دوستى و محبّت جایى ندارد.
عیون الحکم (لیثی واسطی): ج۱، ص۵۳۱
مولی امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیهما السلام:
الصِّدقُ، یُنجِیکَ و إن خِفتَهُ، الکِذبُ، یُردِیکَ و إن أمِنتَهُ.
صداقت تو را نجات مىدهد، هر چند از آن بیمناک باشى؛
و دروغ تو را نابود مىکند، گر چه از آن خطرى براى خود حسّ نکنى.
غرر الحکم (تمیمی آمدی): ج۱، ص۵۹
حضرت امام سجاد علیه السلام (نوهی امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیهما السلام و چهارمین امام شیعیان):
خَیْرُ مَفَاتیحِ الْأموُرِ الصِّدْقُ.
بهترین کلید گشایش در کارها، راستی و صداقت است.
نزهة الناظر (حلوانی): ج۱ ، ص۹۳
پیامبر خدا حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله خطاب به امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیهما السلام:
یا عَلىُّ اصدِق و َإِن ضَرَّکَ فِى العاجِلِ فَإِنَّهُ یَنفَعُکَ فِى الآجِلِ وَ لا تَکذِب و َإِن یَنفَعکَ فِى العاجِلِ فَإِنَّهُ یَضُرُّکَ فِى الآجِلِ.
اى على، راست بگو! اگر چه در حال حاضر به ضرر تو باشد ولى در آینده به نفع توست!
و دروغ نگو اگر چه در حال حاضر به نفع تو باشد ولى در آینده به ضرر توست.
وصیة النبی (صلی الله علیه و آله) لعلیّ بن أبی طالب (علیهما السلام): عمر بن محمّد نسفی: ص27
پ.ن: فیلم دروغگو، دروغگویِ جیم کری...
مولی امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیهما السلام:
العَفوُ یُفسِدُ مِنَ اللَّئیمِ بِقَدرِ إصلاحِهِ مِنَ الکَریمِ.
گذشت، به همان اندازه که شخص بزرگوار را اصلاح میکند، شخص فرومایه و پست را فاسدتر میگرداند.
کنز الفوائد (کراکجی): ج۲، ص ۱۸۲
پ.ن: در روایات صفات مختلفی برای شخص لئیم و پست که عفو و گذشت بیشتر او را به تباهی و فساد میکشاند بیان شده، از جمله:
1) اهل انجام کارهای ناشایست است، آن هم به صورت علنی و بدون هیچ شرم و حیایی. (کنز العمال (متقی هندی): ص۶۸۱)
2) نه تنها خودش حاضر نیست برای کمک به نیازمندان واقعی پولی خرج کند، بلکه حتی دیگران را هم از این کار منع می کند و دوست ندارد دیگران هم برای نیازمندان واقعی پولی خرج کنند! هم خودش بخیل است و هم دیگران را از سخاوتمند بودن منع میکند! (بحار الانوار (علامه مجلسی): ج۱۸، ص۳۵۶)
3) به زنان اهانت میکند و آنها را تحقیر مینماید. (کنز العمّال (متقی هندی): ج16، ص 371)
4) به زیر دست خود زور میگویند و در مقابل بالا دست خود خوار و زبون هستند. (الکافی (ثقة الاسلام کلینی): ج۲؛ ص۲۳۲)
5) اهل فریب دادن و گول زدن مردم هستند. (امالی (شیخ طوسی): ح۴۶۲)
اون موارد 3 و 4 واقعاً تأمّلبرانگیز هستند...!!!
خلاصه اگر در رابطه گذشت کردید و در طرف مقابلتان اثر مطلوب نگذاشت که هیچ، او را در رفتار نادرستش جریتر کرد، بدانید که طرف مقابلتان اولاً انسانی بزرگوار نیست، در ثانی انسانی پست و لئیم است و ثالثاً هم دوست مناسبی نیست!
مولی امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیهما السلام:
إیّاکَ أن تُکرِّرَ العَتبَ؛ فإنّ ذلکَ یُغری بالذَّنبِ، و یُهَوِّنُ العَتبَ.
از سرزنش کردنهاى مکرّر بپرهیز؛ زیرا اینکار [شخص مقابل را] بر تکرار خطاهایش جرى مىکند و عتاب را بىتأثیر مىسازد.
غرر الحکم (تمیمی آمدی): ج۱، ص۲۵۹
پ.ن: یعنی انسان بر اثر سرزنش مکرّر دچار لجاجت میشود!