حکمت ناب (19)

قابل توجه همه، به ویژه همسران و والدینِ دارای فرزندِ در سن بلوغ:

مولی امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیهما السلام:

لا مَحَبّةَ مَع کَثرَةِ مِراءٍ.

با وجود مجادله‌ی زیاد، دوستى و محبّت جایى ندارد.

عیون الحکم (لیثی واسطی):‌ ج۱، ص۵۳۱

حکمت ناب (18)

مولی امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیهما السلام:

مَن مَدَحَکَ بما لَیسَ فیکَ فَهُو ذَمٌّ لَکَ إن عَقَلتَ.

کسى که تو را به آنچه ندارى بستاید، اگر عاقل باشى، این کار [در واقع] نکوهش توست.

غرر الحکم (تمیمی آمدی): ج۱، ص۶۵۷

حکمت ناب (17)

چرا خیلی از مواقعی که تصمیمات خوبی داریم، غالباً‌ در عملی کردنشان مشکل پیدا می‌کنیم؟
یعنی عزم و اراده کافی در وجودمان برای عملیاتی شدن خیلی از تصمیم‌های خوبمان نداریم.
 از مهمترین دلایل این مشکل رایج:

مولی امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیهما السلام:

اللّهوُ یُفسِدُ عَزائمَ الجِدِّ.

پرداختن به لهویات، تصمیمات جدّى را تباه مى‌کند.

غرر الحکم (تمیمی آمدی): ج۱، ص۱۲۵

پ.ن: علامه طباطبایی درکتاب تفسیر المیزان، لهو را کاری دانسته است که مشغول‌شدن به آن انسان را از کارهای مهمش باز می‌دارد.

حکمت ناب (16)

مولی امیرالمؤمنین علی‌ بن ابی‌طالب علیهما السلام:

أقرَبُ الآراءِ مِنَ النُّهى، أبعَدُها عَنِ الهَوى.

نزدیک‌ترین نظرها به خردمندى، دورترین آنها از هواپرستى (و راحت‌طلبی) است.

غرر الحکم (تمیمی آمدی): ج۱، ص۱۹۴

حکمت ناب (15)

مولی امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیهما السلام:

لولا التَّجارِبُ عَمِیَتِ المَذاهبُ، و فی التَّجارِبِ عِلمٌ مُسْتَأنَفٌ.

اگر تجربه‌ها نبود، راه‌ها پوشیده مى‌ماند
و در تجربه [کردن]ها است که دانش جدید به‌دست مى‌آید.

الکافی (ثقة الاسلام کلینی):  ج۸، ص۱۸

پ.ن: بشر به همین یک توصیه در رنسانس عمل کرد و بر اساس آن تحول در تولید علم به وجود آمد...

حکمت ناب (14)

مولی امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیهما السلام:

مَن قَصَّر فی العملِ ابْتُلی بالهَمِّ.
 
هر کس در عمل کوتاهى کند، به اندوه گرفتار خواهد شد.

نهج البلاغة (سید رضی): حکمت۱۲۷، ص۴۹۱

پ.ن: یعنی این عالم جوری خلق شده است که هر جا پیچاندیم و از کار زدیم و زحمت لازم را نکشیدیم، دیر یا زود گرفتار و پشیمانمان خواهد کرد! بی‌تردید!

حکمت ناب (13)

مولی امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیهما السلام:

الصِّدقُ، یُنجِیکَ و إن خِفتَهُ، الکِذبُ، یُردِیکَ و إن أمِنتَهُ.

صداقت تو را نجات مى‌دهد، هر چند از آن بیمناک باشى؛
و دروغ تو را نابود مى‌کند، گر چه از آن خطرى براى خود حسّ نکنى.

غرر الحکم  (تمیمی آمدی): ج۱، ص۵۹

حضرت امام سجاد علیه السلام (نوه‌ی امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیهما السلام و چهارمین امام شیعیان):

خَیْرُ مَفَاتیحِ الْأموُرِ الصِّدْقُ.

بهترین کلید گشایش در کارها، راستی و صداقت است.

نزهة الناظر  (حلوانی): ج۱ ،  ص۹۳



پیامبر خدا حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله خطاب به امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیهما السلام:

یا عَلىُّ اصدِق و َإِن ضَرَّکَ فِى العاجِلِ فَإِنَّهُ یَنفَعُکَ فِى الآجِلِ وَ لا تَکذِب و َإِن یَنفَعکَ فِى العاجِلِ فَإِنَّهُ یَضُرُّکَ فِى الآجِلِ.

اى على، راست بگو! اگر چه در حال حاضر به ضرر تو باشد ولى در آینده به نفع توست!
و دروغ نگو اگر چه در حال حاضر به نفع تو باشد ولى در آینده به ضرر توست.

 وصیة النبی (صلی الله علیه و آله) لعلیّ بن أبی طالب (علیهما السلام): عمر بن محمّد نسفی:  ص27


پ.ن: فیلم دروغ‌گو، دروغ‌گویِ جیم کری...

حکمت ناب (12)

 مولی امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیهما السلام:

المُنافِقُ لنَفسِهِ مُداهِنٌ، و علَى النّاسِ طاعِنٌ.

منافق نسبت به خودش مسامحه روا مى دارد ولی در مقابل از مردم خرده‌گیرى مى کند.

غرر الحکم (تمیمی آمدی): ج۱، ص۱۱۲


پ.ن: وقتی انسان تقصیرهای بزرگ خودش را نادیده می‌گیرد و قبول نمی‌کند و ناچیز می‌شِمُرَد و در عین حال، به اشکالات ریز و درشت دیگران گیر می‌دهد و آنها را سرزنش می‌کند، یعنی ریشه‌های درخت نفاق، دورویی و ظاهرفریبی در قلبش دارد عمیق‌تر و کلفت‌تر می‌شود...

حکمت ناب (11)

طوفان فکری یا بارش فکری (به انگلیسی: Brainstorming) یک تکنیک بروز خلاقیت است که در طی آن، با جمع‌آوری فهرستی از ایده‌ها که خودبه‌خود توسط اعضا تولید می‌شود، برای رسیدن به یک جمع‌بندی در مورد یک مسئله تلاش می‌شود.
این اصطلاح، اولین بار در سال ۱۹۵۸ توسط الکس آزبورن در کتابی با عنوان تخیل عملی (به انگلیسی: Applied Imagination) محبوبیت پیدا کرد.
 اما!
این مطلب چه ارتباطی دارد با این اثر؟
ارتباطش را بعد از حدیثی که امیرالمؤمنین علیه السلام در بیش از ۱۴۰۰ سال قبل نقل شده متوجه خواهید شد:

مولی امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیهما السلام:

إضرِبُوا بَعضَ الرَّأیِ ببَعضٍ یَتَولَّدُ مِنهُ الصَّوابُ, وامخَضُوا الرَّأیَ مَخْضَ السِّقاءِ یُنتِج سَدیدَ الآراءِ.

نظرات گوناگون را به یکدیگر بزنید و در برابر هم قرار دهید، تا آنچه صحیح و درست‌تر است به‌دست آید
و اندیشه‌ها را همانند به هم زدن مَشک برای گرفتن کره به هم زنید تا آرای صحیح و استوار حاصل آید.

غرر الحکم  (تمیمی آمدی): ج۱، ص۱۵۸

پ.ن: اسلام ندارد به ذات خود عیبی *** هر عیب که هست، از مسلمانی ماست
اگر ما مسلمانان و به طور خاص ما شیعیان، به اوامر و توصیه‌های پیشوایانمان کمی عمل می‌کردیم، الآن...

حکمت ناب (10)

مولی امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیهما السلام:

رَزانَةُ العَقلِ تُختَبَرُ فِی الفَرَحِ وَ الحُزنِ.

سنگینى [و سبکى‏] عقل، در هنگام شادی و غم مشخص می‌شود.

 غرر الحکم (تمیمی آمدی): ج۱، ص۳۸۹

یعنی انسانی موفق است و کمالات انسانی رسیده است که در حالت شادی یا غم بتواند تحت فرمان عقلش عمل کند و عاقلانه تصمیم‌بگیرد، عاقلانه سخن‌بگوید و عاقلانه رفتارنماید و این غلیان احساسات (چه از جنس شادی و چه به خصوص از جنس غم) نتواند بر عملکرد قوای عقلانی او اثر بگذارد!