اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
اگر کسی
مشکل بدخلقی داشت
اگر مشکل مالی داشت و دستش تنگ بود
اگر گرفتار قرض و بدهی بود
اگر غم و غصه در دلش زیاد بود
چه کند برای حل و رفع همه اینها؟!
پاسخ حضرت امام جعفر صادق علیه السلام برای حل این مشکلات و گرفتاریها:
صلاة اللیل تحسن الوجه و تحسن الخلق و تطیب الریح و تدر الرزق، وتقضی الدین، و تذهب بالهم، و تجلو البصر. (ثواب الأعمال و عقاب الأعمال , ج 1 , ص 42)
نماز شب (در دنیا) باعث زیبایی سیما، و نیکویی اخلاق و خوشبویی بدن و فراوانی رزق و مایه ادای قرضها و موجب از بین رفتن غم و باعث تقویت نور چشم است.
خوب اما اگر توفیق نماز شب نداشتیم چه کنیم؟
اول باید ببنیم چرا توفیق نماز شب نداریم!
پاسخ:
مردی از حضرت امیرالمؤمین علی علیه السلام پرسید:
«یا أمیرَالْمُؤْمِنینَ، اِنّی قَدْ حُرِمْتُ الصَّلاةُ بِاللَّیْلِ؟ قالَ: فَقال أمیرُالمؤمنینَ (علیه السلام):
أنْتَ رَجُلٌ قَدْ قَیَّدَتْکَ ذُنُوبُک». (التوحید (شیخ صدوق): ج 1 ، ص 96)
من از نماز شب محروم شدم.
حضرت فرمود: تو کسی هستی که گناهان تو را به بند کشیده.
حضرت امام صادق (علیه اسلام) نیز میفرمایند:
«اِنَّ الرَجُلَ یَذْنِبُ الذَّنْبَ فَیَحْرُمُ صَلاة َاللَّیْلِ». (الکافی: ج2، ص272)
کسی مرتکب گناهی میشود و برای همین از نماز شب محروم میگردد.
و در سخن دیگری میفرمایند:
ان الرجل لیکذب الکذبة
فیحرم بها صلاة اللیل، فاذا حرم صلاة اللیل حرم بها الرزق. لیس منا من لم
یصل صلاة اللیل. (علل الشرایع (شیخ صدوق): ج2، ص 362)
بسا انسان در زندگی مبتلا به دروغ گفتن میشود و به همین خاطر از خواندن نماز شب محروم میماند و از رزق و روزی حلال او کاسته میشود.
بنابر این مشخص شد که گناه مانع توفیق نماز شب است.
حال چه باید کرد؟
آیا زور انسان به این نفس اماره میرسد؟!
وقتی به حضرت استاد گفته شد که توفیق نماز شب نیست چه باید کرد؟!
فرمودند:
قبل از اذان مغرب [که هنگام استجابت دعاست] دعای 22 صحیفه سجادیه را بخوانید.
خوب این پاسخ شاید در بدایت امر مقداری عجیب به نظر برسد.
چرا؟
چون وقتی گناه مانع نماز شب است به نظر میرسد پاسخ باید این باشد که مراقبه باید بیشتر شود تا گناه کمتر شود و توفیق حاصل.
اما چرا این را نفرمودند؟
چون اگر عرضهاش بود جلوی نفس گرفته میشد. اما حال که ایمان ضعیف و نفسانیت قوی است باید از چیزی مدد گرفت
آن چیست؟
آن چیز اسلحه انبیاست یعنی دعا.
حال چرا از بین این همه دعا، دعای 22 صحیفه سجادیه؟
چه رابطهای هست بین ضعف انسان در برابر طغیان نفسانیات و این دعا؟
فراز اول این دعا اگر خوانده شود به نظر میرسد که ارتباطش مشخص میشود:
اَللَّهُمَّ اِنَّکَ کَلَّفْتَنى مِنْ نَفْسى ما اَنْتَ اَمْلَکُ بِهِ مِنّى،
خداوندا مرا به چیزی (تزکیه نفس و ترک معصیت و انجام واجب و بندگی کردن) مکلف ساختهای که خودت از من به آن کار تواناترى،
وَ قُدْرَتُکَ عَلَیْهِ وَ عَلَىَّ اَغْلَبُ مِنْ قُدْرَتى،
و قدرت تو بر آن (یعنی تزکیه نفس من و کنترل نفسانیتم) و بر من بیش از قدرت من است،
فَاَعْطِنى مِنْ نَفْسى ما یُرْضیکَ عَنّى، وَ خُذْ لِنَفْسِکَ رِضاها مِنْ نَفْسى فى عافِیَةٍ.
پس نفس من را چنان گردان که موجب رضایت تو از من شود، و در حال عافیت آنچه را که موجب رضایت توست از من برگیر.
بنابر این برای قدرت یافتن بر ترک معصیت و بندگی ضمن صرف کردن نهایت تلاش و مراقبه و مجاهده با نفس!
در بهترین اوقات (هنگام غروب آفتاب که دعا مستجاب است) عاجزان از خداوند
درخواست میکنیم تا نفس ما را چنان کند که موجب رضایتش است و با صلواتهایی
که بر محمد و آل محمد (صلوات الله علیه و آله) در ادامه این دعا میفرستیم
برای به اجابت رسیدن این خواسته بسیار مهم از درگاه پروردگار متعال دست توسل به اهل بیت علیهم السلام میزنیم و شفاعت ایشان را خواهانیم.
که اگر این دعا مستجاب شود
إن شاء الله هم توفیق ترک معصیت و بندگی حاصل میشود
و هم به تبع آن توفیق نماز شب
و اگر توفیق نماز شب حاصل شد
بنابر آنچه صادق آل محمد صلوات الله علیه و آله فرموده به واسطه این نماز شب
بدخلقی ما به حسن خلق
تنگی رزقمان به وسعت رزق
قرض و دینمان به ادای دین و قرض
و غم و غصه ما به شادی و سرور بدل خواهد شد
إن شاء الله تعالی...