توصیه‌ای که می‌تواند زندگی ما را متحول کند!

مولا امیرالمؤمنین علی علیه السلام می‌فرماید:

مَن کَثُر فی لیله نومُه، فاتَه مِن العملِ ما لا یستدرکه فی یومه.

هر کس در شب خوابش بسیار شود، اعمالی را از دست می‌دهد که در روز نمی‌تواند جایگزینی برایش بیابد.

(غرر الحکم،‌ص 319)

و در سخن دیگری می‌فرمایند:

«چه تصمیم های روز را که خواب درهم شکند.»[3]

یعنی بسیاری از سلب توفیق‌های روز ریشه در پرخوابی‌های شب دارد!

برخی از آثار پرخوابی در روایات

برای پرخوابی آثار و نتایج ناگواری بیان شده است که به تعدادی از آنها اشاره می‌شود:

1ـ از حضرت رسول خدا(صلی الله علیه و آله) نقل شده است : «از خواب بسیار برحذر باشید؛ زیرا خواب زیاد آدمی را در قیامت فقیر می‌کند.»[13]

2ـ پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمودند: «نزد خدا به شدّت منفور است، خوردن بدون گرسنگی و خواب بدون خستگی و...، »[14]

3ـ امیرالمۆمنین(علیه السلام) می‌فرماید: «خوردن و خواب بسیار، جان را تباه و زیان را جلب نماید.»[15]  

4ـامام علی(علیه السلام) می‌فرماید: «وای بر آن که به خواب رفته، که چه اندازه زیانکار است؛ هم عمرش کوتاه و هم مزدش کم است.»[16] از آنجا که دنیا مزرعه آخرت است و آنچه را در این عالم بکاریم ثمره و نتیجه‌اش را در آن عالم خواهیم یافت با افزایش خواب، عمر -این سرمایه گرانقدر- را از کف داده و دست خالی گام در آن وادی می‌نهیم.

اما توصیه‌ای که می‌تواند زندگی ما را متحول کند!!!

امام صادق علیه السلام:

أقل النّوم بالّیل و الکلام بالنّهار.

خواب شب و کلام روزت را کم کن!

تحف العقول، 438

از میان آثار متعدد و زیان‌بار پرحرفی که در روایات آمده است نیز به ذکر تنها یک روایت بسنده می شود:

امیرالمومنین حضرت علی علیه السلام می فرمایند:
« هر کسی که سخنش افزایش یافت، اشتباهات او نیز فزونی خواهد یافت
و هر کس خطایش افزایش یافت، حیایش کم میگردد
و هرکس حیایش کم شد، تقوایش کم میشود
و کسی که تقوایش کم شود، دلش میمیرد
و هر کس قلبش مرد، به دوزخ وارد خواهد شد.»

متن حدیث:
« مَن کَثُرَ کَلامُهُ کَثُرَ خَطَؤُهُ وَ مَن کَثُرَ خَطَؤُهُ قَلَّ حَیاؤُهُ وَ مَن قَلَّ حَیاؤُهُ قَلَّ وَرَعُهُ وَ مَن قَلَّ وَرَعُهُ ماتَ قَلْبُهُ وَ مَن ماتَ قَلْبُهُ دَخَلَ النَّارَ »

«نهج البلاغه؛ بخشی از حکمت 349»

کم گفتن، طبق روایات متعددی،  عافیت را در پی دارد و باعث کاستن خطاها و گناهان انسان می‌شود و این امر نیز به نوبه خود بیدار شدن دل را به دنبال دارد

کم‌ خفتن نیز با خود رشد قوای عزم  و اراده را در پی دارد و اگر مقارن با بیداری سحر باشد او را متصل می‌کنند به منبع فیوضات مادی و معنوی!

و وقتی دلی آماده برسد به منبع فیضی که دریغی و بخلی در آن راه ندارد و تنها در پی زمینی است مستعد چه خواهد شد؟...

زندگی ما متحول خواهد شد إن شاء الله...

البته برای کسانی که طالب مراتب بالای قرب و معرفت و ایمان و یقین هستند مسئله بسیار مهم‌تر می‌شود
به ذکر یک نمونه از هر یک از موارد مربوط به پرخوری و پرگویی در کلام رسول خدا صلوات الله علیه و آله اکتفا می‌شود:
رسول خدا صلوات الله علیه و آله:
لا یَدْخُلُ مَلَکُوتَ السَّمَوَاتِ مَنْ مَلأَ بَطْنَهُ.
کسی که شکمش را پر می‌کند، قلبش به ملکوت آسمان‌ها راه نمی‌یابد.
جامع السعادات، ج2، ص 8چ

و
لا یعرف عبد حقیقة الایمان حتی یخزن من لسانه.
هیچ بنده‌ای حقیقت ایمان را نشناسد مگر آنکه زبانش را حفظ کند.
کافی، ج2، ص 114

در خصوص خواب بین الطلوعین هم در بین بسیاری از احادیث به ذکر همین یک مورد بسنده می‌شود:

✔امام صادق علیه السّلام:

◀◀نومة الغداة مشومة،تطرد الرزق، وتصفر اللون وتقبحه وتغیره، وهو نوم کل مشؤوم إن الله تبارک وتعالى یقسم الارزاق ما بین طلوع الفجر إلى طلوع الشمس فإیاکم وتلک النومة▶▶

خواب صبح (صبح در ادبیات عرب به معنی فاصله اذان صبح تا طلوع خورشید است) شوم و نامبارک است، 

و ✗روزى را پس میزند، 
و ✗رنگ و روى را زرد و زار میکند، 
و ✗شخص را نازیبا و دگرگون مى‏سازد 
و ✗آن خواب همه اشخاص نامبارک است،
✔همانا خداوند تبارک و تعالى روزى‏ها یا روزى مخلوقات را
در فاصله دمیدن صبح تا طلوع خورشید مقرّر و تقسیم می فرماید
پس زنهار، از خواب در آن هنگام بپرهیزید.✔

منبـع: من لا یحضره الفقیه ج۱ص۵۰۲

[3] ـ  پاینده،ابوالقاسم؛ نهج الفصاحة،انتشارات جاویدان،چاپ دوم،1376ش،ح10145

[13] ـ قمی،شیخ عباس؛سفینة البحار و مدینة الحکم و الاثار،مۆسسه نشر آستان قدس رضوی،چاپ اول،1416ق،ج4،ص592،واژه«نوم»

[14] ـ پاینده،ابوالقاسم؛ نهج الفصاحة،انتشارات جاویدان،چاپ دوم،1376ش،ص604،ح2119

[15] ـ عبد الواحد آمدی؛غررالحکم و دررالکلم،ترجمه محمد علی انصاری،تصحیح مهدی انصاری قمی،نشر مۆسسه انتشاراتی امام عصر(علیه السلام)،چاپ دوم،1384ش ،ص580،ح7034

[16] ـعبد الواحد آمدی؛غررالحکم و دررالکلم،ترجمه محمد علی انصاری،تصحیح مهدی انصاری قمی،نشر مۆسسه انتشاراتی امام عصر(علیه السلام)،چاپ دوم،1384ش،ص855،ح10657

یک توصیه مهم:

امام علی علیه السلام:

فرزندم آیا چهار کار به تو نیاموزم که با به کار بستن آنها از طبابت بی نیاز شوی ؟

عرض کرد: چرا ای امیرالمومنین .

فرمود: بر سفره ی غذا منشین مگر وقتی گرسنه باشی. هنوز اشتها داری از خوردن دست بکش . غذا را خوب بجو و هرگاه خواستی بخوابی قضای حاجت کن. اگر اینها را به کار بندی از طبابت بی نیاز خواهی شد.